Muziek in Coronatijd

Eva Traa (31), klassiek violiste en alumna van het Conservatorium Amsterdam:
‘Balkonconcerten zorgen ervoor dat we blijven binden in deze tijd.’

Het is begin april, middenin de corona-quarantaine. Ook de kunst en cultuur liggen stil. Zowel het Conservatorium, het Concertgebouw en Koninklijk Theater Carré liggen er verlaten bij. Doordat alle concerten en voorstellingen afgelast moesten worden, kwamen dus ook vrijwel alle beroepsmusici werkloos thuis te zitten. Dit was voor Eva Traa een mooi moment om de door haar georganiseerde balkonconcerten door te zetten: ‘Dat dit zo snel zó veel mensen zou bereiken, dat hadden we nooit gedacht.’

Een face-to-face gesprek zit er in tijden van de corona-crisis niet in, dus mogen we van geluk spreken dat we online zoveel voor elkaar kunnen krijgen. Eva vindt het dan ook geen probleem om op deze wijze haar verhaal te delen: ‘Het is een gekke tijd. Wij wonen in een pand met studenten en afgestudeerden van het Conservatorium in Amsterdam. Ik ken geen enkele plek in Nederland waar zó veel beroepsmusici op deze manier bij elkaar wonen. Normaal gesproken doet iedereen hier voornamelijk zijn eigen ding, maar na de uitspraak van Rutte, waardoor beroepsmusici werkloos thuis kwamen te zitten, wilden we samen iets gaan betekenen.’

Volgens Eva is het wel één groot experiment, die balkonconcerten: ‘We hebben een appgroep met de musici die meedoen. Hier spreken we af wat we gaan spelen, wanneer we willen gaan spelen en wie welke partij voor zijn rekening neemt. Ik vind het ontzettend leuk en ontroerend om dan, als het zo ver is, al mijn buren met hun instrumenten op hun balkonnetjes te zien verschijnen! Omdat we met best een grote groep zijn en op afstand samen muziek maken ook lastig is, moeten we per keer onderzoeken wie het tempo aangeeft, of dirigeert. Voor mij is dit één groot experiment: soms werkt het heel goed, en soms minder.’ Het streven naar perfectie is in deze tijden iets minder belangrijk: ‘In een concertzaal ga je als musicus voor een zo perfect mogelijke uitvoering, maar nu is dat lastiger.’

Het was voor Eva een groot gemis om na de uitspraak niet samen muziek te kunnen maken, daar wilde ze verandering in brengen: ‘De balkonconcerten waren, voordat de corona-crisis begon, voor ons voornamelijk een sociaal project. Ik wilde onderzoeken of wij, als muzikantengemeenschap in de Indische buurt in Amsterdam, vanuit ons vak iets konden betekenen voor anderen in de buurt. Vervolgens ben ik geïnspireerd geraakt door de balkonconcerten in Italië en had het idee dat ik dat hier ook kon doen.’

De verbinding in deze tijd is beter dan ooit volgens Eva: ‘Wat ik naast het maken van de muziek voor de mensen om ons heen zo mooi vind, is dat wij als bewoners van dit muzikantencomplex elkaar nog beter leren kennen door dit project.’
Het meest bijzondere vindt Eva de verscheidenheid aan musici: ‘We zijn een heel internationale gemeenschap. Bij ons wonen jongeren van over de hele wereld, ook uit landen die momenteel heel zwaar getroffen zijn door de corona-crisis. Juist daarom dragen wij nu onze steentjes bij.’

Met alle concerten en voorstellingen in het vooruitzicht viel het nieuws over het virus erg zwaar, toch proberen de musici er het beste van te maken in deze periode: ‘Het is in Nederland een grote traditie dat in de periode voor Pasen door heel Nederland de Matthëus en Johannes Passie van Bach gespeeld wordt. Door de maatregelen rondom het coronavirus gaat dit natuurlijk allemaal niet meer door. De passiemuziek van Bach leent zich goed om gezongen of gespeeld te worden door veel verschillende instrumenten, en wordt door veel mensen als heel troostrijk ervaren.’
Op die manier zag Eva kans om deze mooie Nederlandse traditie hier toch een beetje te kunnen doorzetten: ‘Ik zag vooral kans om een grotere sociale cohesie te bevorderen. Dat beelden hiervan zo snel zó veel mensen zouden bereiken hadden we nooit gedacht!’

De balkonconcerten worden volgens Eva voornamelijk georganiseerd om anderen te vermaken, maar tegelijkertijd dus ook om zelf bezig te blijven als musici zijnde: ‘Door samen muziek te maken 'connect' je even met de andere spelers. Voor ons musici is dit in het normale dagelijkse leven een vast gegeven en het helpt mij persoonlijk heel erg om dit op deze manier alsnog een beetje te kunnen doen. We hebben onderling toch nog veel lol op deze manier. Van de buren die ons kunnen horen ontvangen we ook veel berichten, dat ze het zo mooi vinden en het hun troost geeft.’

Als het aan Eva ligt zou het corona-virus zou zomaar eens een impuls kunnen zijn voor muziekparticipatie: ‘De laatste jaren zijn er veel politieke discussies over in welke mate kunst en cultuur door de overheid ondersteund moet worden. De bezuinigingen hebben in alle muziekgenres (klassiek, jazz, pop) helaas zwaar hun sporen nagelaten.’ Eva hoopt dat de waardering voor kunst en cultuur door deze crisis wellicht een breder maatschappelijk draagvlak krijgt: ‘Stel je eens voor deze periode te moeten doorkomen zonder muziek, films, series en boeken... dat wil niemand!’

Of mensen door de corona-crisis eerder besluiten om zelf muziek te gaan maken weet Eva niet: ‘De kracht van muziek schuilt denk ik vooral in een gezamenlijke ervaring, in het delen van een uniek moment. Nu iedereen thuis zit is dat effect er niet. Des te meer hoop ik dat live muziekevenementen weer snel mogen plaatsvinden!’

Specifiekere plannen voor de toekomst heeft Eva nu niet, de balkonconcerten vragen al veel energie. Maar wel staat er één leuk ding op de planning, waar alle musici in het pand van Eva nu al zin in hebben: ‘we zijn een groot tuinfeest met muziek aan het organiseren, dus laat deze crisis maar gauw voorbij zijn!’

Tekst door Caroline.
 

Meer weten over The New School?
Begint het meteen bij je te kriebelen als je dit artikel leest? Ambieer jij ook een creatieve carrière rondom marketing en communicatie? Wil je graag alles leren over ondernemen? Meld je nu aan voor de volgende open avond en ontdek of The New School ook iets voor jou is.